مواد، خصوصیات، مزایا و روش‌های تولید فوم بتن بخش یک
فوم بتن ایرانیان نوع سبکی از بتن می‌باشد که از سیمان، ماسه یا خاکستر هوابرد، آب و فوم ساخته می‌شود.
فوم بتن به شکل‌های گروت فوم یا ملات فوم در دسترس است.
فوم بتن را می‌توان به عنوان نوعی مواد سیمانی تعریف کرد که حداقل 20 درصد آن فوم می‌باشد و به ملات پلاستیکی تزریقی می‌شود.
چگالی خشک فوم بتن می‌تواند از 300 تا 1600 kg/m3 متفاوت باشد.
قدرت فشردگی فوم بتن که در عرض 28 روز اندازه گیری شده است از 0.2 تا 10N/mm2 متغیر بوده یا می‌تواند بیشتر هم باشد.
فوم بتن از لحاظ حجم هوای ایجاد شده با بتن هوادار متفاوت می‌باشد.
بتن هوادار چیزی حدود 3 تا 8 درصد هوا در خود دارد. این بتن همچنین با ملات دیرگیر و بتن گازدار به همان دلیل هوای داده شده متفاوت می‌باشد.
در مورد سیستم‌های ملات دیرگیر، این درصد 15 تا 22 درصد می‌باشد.
در مورد بتن گازدار حباب‌ها به صورت دستی به آن اضافه می‌شوند.
تاریخچه فوم بتن
اجرای فوم بتن تاریخچه‌ای طولانی دارد و اولین بار در سال 1923 مورد استفاده قرار گرفت.
اولین بار از آن به عنوان مواد عایق بندی استفاده می‌شد.
بهبودهای صورت گرفته در عرض 20 سال گذشته در حوزه ابزار تولید و همچنین کیفیت بهتر دستگاه‌های سازنده فوم باعث استفاده از فوم بتن در مقیاسی وسیع شده‌اند.
تولید فوم بتن
تولید ترکیبات فوم بتن شامل رقیق سازی روکنشگر در آب می‌باشد، که از طریق یک سازنده فوم رد شده و فوم را با شکلی ثابت درست می‌کند.
فوم درست شده با ملات سیمانی یا گروت مخلوط می‌شود، تا چگالی دلخواه به دست آید.
رقیق سازها همچنین در تولید مواد با چگالی پایین به کار می‌روند. اینها نیز مواد کم قدرت کنترل شده (CLSM) می‌باشند.
اینجا، برای به دست آوردن محتوای هوای 15 تا 25 درصد، فوم مستقیما به مخلوطی از سیمان کم و ماسه زیاد اضافه می‌شود.
باید به یاد داشت که وزن افزاهای کم چگال توسط برخی از تولید کنندگان به عنوان فوم بتن عرضه می‌شوند، و به همین دلیل احتیاط باید لحاظ شود.
دو شیوه کلی برای تولید فوم بتن به کار می‌روند:
- روش توکار
- روش قبل از فوم
روش توکار در تولید فوم بتن
مخلوط پایه سیمان و ماسه به یک واحد اضافه می‌شود.
در این واحد، مخلوط به صورت کامل با فوم ترکیب می‌شود. فرآیند ترکیب کردن با استفاده از کنترل‌های درست ادامه می‌یابد.
این امر به ترکیب مقادیر بیشتر کمک خواهد کرد. روش توکار از دو فرآیند تشکیل شده است؛
- روش خیس – سیستم توکار
- روش خشک – سیستم توکار
روش خیس در سیستم توکار: مواد استفاده شده در روش خیس ماهیت خیس‌تری دارند.
با کمک تعدادی از مخلوط کننده‌های ثابت، مواد پایه و فوم با همدیگر ترکیب می‌شوند. نظارت بر چگالی مواد این فرآیند را تا پایان بررسی خواهد کرد.
حجم نهایی به چگالی بتن فوم شده بستگی دارد، نه به همه موادی که با همدیگر ترکیب شده‌اند.
این یعنی 8 متر مکعب از مواد پایه باعث تولید شدن 35 متر مکعب از فوم بتن با چگالی 500kg/m3 خواهد شد.
روش خشک در سیستم توکار: اینجا از مواد خشک استفاده می‌شود.
آنها به سیلوهای مورد استفاده منتقل می‌شوند. دراین مرحله آنها با دقت زیاد وزن شده و به کمک مخلوط کن‌ها با یکدیگر ترکیب می‌شوند. پس از آن مواد ترکیب شده پایه به یک محفضه مخلوط کننده پمپ می‌شوند.
در روش خیس از سیستم توکار، فوم اضافه شده و سپس مخلوط می‌شود. این روش از آب بسیار زیادی برای مخلوط کردن مواد بهره می‌برد. می توان از یک محموله سیمان یا مخلوط خاکسترهای هوابرد چیزی حدود 130 متر مکعب بتن فوم شده به دست آورد.
ادامه این مقاله را می توانید در بخش بعدی مطالعه فرمایید.
کروم‌گیری؛ ویژگی‌ها و روش اجرا
قبل از انجام بسیاری از مراحل ساخت ساختمان، باید کروم‌گیری انجام شود. مثلاً کچ‌کار برای گچ و خاک کردن دیوارها ابتدا کروم‌گیری می‌کند یا سنگ‌کار برای سنگ کردن ابتدا نمای ساختمان، راه‌پله و... را ریسمان‌کشی می‌کند. کروم‌گیری خوب سبب می‌شود که هم ملات مورد نیاز با مقدار مناسب در همه‌جا پخش شده باشد و هم سطح نهایی که ایجاد می‌شود کاملاً تراز و مسطح باشد.
اهمیت کروم گیری
اگر در هر مرحله، تراز کردن ساختمان نادیده گرفته شود، در مراحل بعدی باید خطای آن را جبران کرد. جبران کردن ناترازی‌های موجود در ساختمان با استفاده از ملات و مصالح انجام می‌شود و باعث افزایش هزینه و افزایش وزن ساختمان می‌شود.
در دیوارکشی اولیه با ریسمان کشیدن، در ساخت فونداسیون با صفحه ستون گذاشتن و... تلاش می‌شود که ساختمان در همه‌ی مراحل ساخت کاملاً تراز باشد. حتی گاهی در گودبرداری، با استفاده از لیزر کف گودال را دقیقاً تراز و اندازه می‌کنند؛ رعایت این مسئله سبب می‌شود در اجرای فونداسیون، بتن به اندازه‌ی بهینه ریخته شود. تراز بودن گودال در صفحه ستون گذاشتن نیز تأثیر مثبت دارد و باعث می‌شود که ساختمان از پایه تراز شود و در طبقات اختلاف سطح ایجاد نشود.
مراحل کروم گیری کف ساختمان
کفسازی ساختمان با هر روشی که صورت بگیرد ( فوم‌بتن یا پوکه) باید کروم‌گیری را انجام داد. برای کروم‌گیری صحیح ابتدا بالاترین سطح واحد یا بالاترین سطح کل واحدهای یک طبقه (بسته به نظر کارفرما) را پیدا می‌کنیم. برای این منظور از لیزر کمک می‌گیریم. سپس همه جای ساختمان به صورت نقطه‌ای کروم‌گیری می‌شود. در یک واحد ۱۰۰ متری تقریباً ۳۰ کروم نقطه‌ای انداخته می‌شود. تعداد زیاد کروم‌ها سبب می‌شود که همه جای ساختمان در موقع کفسازی تراز شود و مصالح کفسازی ( اجرای فوم بتن یا پوکه) به اندازه‌ی مناسب و بهینه مصرف شود. کروم‌گیری با کیفیت سبب می‌شود که ارتفاع واحدها (از کف تا سقف) کوتاه نشود و هزینه‌های زیادی که برای اسکلت و فونداسیون شده است، به هدر نرود.
[caption id="attachment_6075" align="aligncenter" width="800"]
کروم بندی قبل از اجرای فوم بتن در مرحله سفیدکاری[/caption]
فوم بتن خوب باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟
کنترل کیفیت اجرای فوم بتن ایرانیان
در این مقاله به طور خلاصه درباره ویژگی‌هایی که یک فوم بتن خوب باید دارا باشد مطالبی ارائه می‌شود. جزئیات بیشتر درباره هر ویژگی در مقالات دیگر همین وبسایت به تفصیل و با ارائه عکس و فیلم ارائه می‌شود.
۱. مصرف کم سیمان
مصرف سیمان در ترکیبات فوم بتن باید کم باشد. نه فقط به خاطر هزینه‌ای خرید سیمان بیشتر دارد؛ مصرف سیمان زیاد کیفیت فوم بتن را خراب کرده و نگهداری و ماندگاری فوم بتن سخت می‌شود و در مواردی که فوم بتن غیراستاندارد باشد باید کاملاً جمع‌آوری شود.
۲. مقاومت استاندارد
باید با کمترین مصرف سیمان مقاومت استاندارد را در کفسازی ساختمان دارا باشد تا بعد از گذشت چند سال زیر سنگ‌ها لق نشود. برای واحدهای مسکونی مقاومت فشاری ۱۲ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع و برای پارکینگ ۲۵ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع است.
۳. سبک بودن
باید کمترین وزن را دارا باشد. این موضوع باعث می‌شود در آینده دیوارهای ساختمان ترک برندارد و ساختمان نسبت به زلزله مقاوم‌تر شود چون وزن بیشتر باعث ناپایداری و تخریب بیشتر ساختمان در زمان زلزله می‌شود.
۴. اجرای شیب‌بندی
باید بتواند شیب‌بندی‌های پشت‌بام و آشپزخانه و غیره را درست انجام دهد. چون اگر شیب‌ها به درستی ایجاد نشوند دوباره باید با هزینه‌ای بیشتر که به بنّا می‌دهید و با صرف زمان زیاد (که باعث هزینه‌های بیشتر مثل مصرف برق و آب و غیره روزمره ساختمان می‌شود) این کار را انجام دهید ولی کسی موفق است که صفر تا صد کار را با فوم بتن انجام دهد.
۵. چسبندگی مستقیم قیرگونی
باید چسبندگی قیرگونی داشته باشد که اگر این حالت را نداشته باشد باعث می‌شود دوباره هزینه بنّا برای رویه‌کشی و هزینه ملات برای رویه فوم بتن انجام شود.
چون سطح مخلوط فوم بتن استاندارد کاملاً صاف است باعث می‌شود قیر نصف اجرای کف سازی سنتی مصرف شود و هزینه ساختمان ساز کمتر می‌شود.
۶. استحکام سطح کار
باید فوم بتن اجرایی پفکی نباشد و از استحکام بالایی برخوردار باشد؛
چون اگر پفکی باشد، باعث می‌شود ملات بیشتری ریخته شود (قبل از اجرای سنگ) یعنی کفسازی مجدد می‌شود و هزینه را تکرار می‌کند. اگر خیلی پفکی باشد که باید جمع‌آوری شود.
۷. کروم بندی
باید کروم‌بندی به تعداد زیاد انجام شود؛ مثلاً در ۱۰۰ متر ۳۰ کروم نقطه‌ای. زیرا تعداد زیاد کروم باعث می‌شود برای سنگ‌کاری سطح صافی داشته باشید و در نتیجه ملات مورد استفاده زیر سنگ و سرامیک یکنواخت به اندازه ۳ سانتی‌متر شود اما اگر کروم‌بندی انجام نشده باشد و یا تعداد کروم‌ها ناکافی باشد، ضخامت ملات یکنواخت نخواهد بود و یک جا بیشتر و یک جا کمتر ملات ریخته می‌شود و باعث هزینه بیشتر و کمتر شدن کیفیت چسبندگی سنگ و سرامیک می‌شود.
۸. عدم افت سطحی
باید از کرومی که بسته می‌شود هیچ افتی نداشته باشد. به تجربه دیده شده فوم بتی که به روش غیراستاندارد اجرا شده باشد، ۲ تا ۳ سانتی‌متر نشست می‌کند و این افت فوم بتن باعث می‌شود ملات زیر سنگ به جای ۳ سانتی متر به ۶ سانتی‌متر افزایش یابد که این مسئله هزینه را زیاد می‌کند.
۹. امکان اجرای در ضخامت‌های زیاد
باید امکان اجرا در قطرها و کروم‌های بالای ۱۰ سانتی‌متر هم داشته باشد و کیفیتش را از دست ندهد.
چون در بعضی از ساختمان‌‌ها کروم بالاتر از ۱۰ سانتی‌متر قرار می‌گیرد از جمله ساختمان‌هایی که پل‌های ساختمان از کف واحد بالاتر زده و یا لوله‌های آتش‌نشانی و اتفاء حریق از کف واحدها رد شده است و یا بعضی از سقف‌ها که ناترازی زیادی دارند.
۱۰. زمان خشک شدن
باید فوم بتن اجرایی زمان کمی برای خشک شدن نیاز داشته باشد. مثلاً در گرما یک روز و در سرما۲ تا ۳ روز.
علاوه بر این که زمان برای ساختمان‌سازها مهم است و برخی پیمانکاران حتماً باید بعد از خشک شدن فوم بتن شروع به کار کنند، طول مدت خشک شدن زیاد در فوم بتن باعث خراب شدن مخلوط فوم بتن می‌شود.
۱۱. قابلیت جذب آب
باید قابلیت جذب آب متعادلی داشته باشد (حدود ۲۲ درصد). به این ترتیب چسبندگی ملات زیر سنگ به کف و به خود سنگ مطلوب خواهد بود.
در صورتی که جذب آب کم باشد ملات به خوبی خشک نشده و چسبندگی مناسبی نخواهد داشت و اگر جذب آب بیش از حد لازم باشد آب ملات سریع کشیده شده و باعث می‌شود سنگ به ملات نچسبد.
۱۲. سرعت
دستگاه فوم بتن باید علاوه بر تأمین کیفیت مناسب از سرعت بالایی نیز برخوردار باشد تا فرایند کار بیش از حد طولانی نشده و تأسیسات سریع‌تر پوشیده شده و پیمانکاران بعدی بتوانند کار خود را آغاز کنند.
۱۳.عدم پاشش دوغاب
دستگاه فوم بتن نباید به دیوار پاشش داشته باشد. چون علاوه بر این که مواد به هدر رفته و جلوه‌ی داخلی ساختمان را زشت می‌نماید، باعث می‌شود کار گچ‌کار بیشتر شود. حتی اگر گچ‌کار دیوارها تمیز کند، باز هم دست‌انداز زیر سفیدکاری باقی می‌ماند و بر کیفیت آن تأثیر نامطلوب می‌گذارد.
۱۴. عدم ریزش آب از سقف طبقات
ملات ترکیبات فوم بتن باید به گونه‌ای باشد که حتی پس از انجام مرحله‌ی سفیدکاری سقف‌ها و دیوارها، بدون ریزش آب از سقف انجام شود و هیچ نوع خرابی به وجود نیاورد.
۱۵. استحکام لازم برای کفسازی پارکینگ
قابلیت اجرای شیب‌بندی پارکینگ را با مقاومت بالاتر از سطح کف واحدها داشته باشد. چون شیب‌بندی پارکینگ در روش سنتی مصالح زیادی نیاز دارد و بسیار زمان‌بر و هزینه‌بر است.
۱۶. مقاومت فشاری استاندارد
باید آزمایشات مقاومت فشاری را با موفقیت پشت سر گذاشته باشد. قبولی در آزمایشات کنترل کیفیت یعنی برای واحدهای مسکونی مقاومت فشاری ۱۲ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع و برای پارکینگ ۲۵ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع را دارا باشد.
فوم بتن ایرانیان (برادران علی‌آبادی) شرکت مبتکر اندیشان اسکان به عنوان تنها دارنده گواهی‌نامه فنی از مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی مفتخر است که به شکل انحصاری توانسته تمامی ویژگی‌های بالا در محصول خود پیاده‌سازی نموده و باکیفیت‌ترین فوم بتن کشور را به اجرا درآورد.